Giriş: Tapu Bilgilerinde “Tahsis” İfadesi Ne Anlama Gelir?
Tapu kayıtları, bir taşınmazın hukuki statüsünü, kime ait olduğunu ve hangi amaçla kullanılabileceğini gösteren en önemli belgelerdir. Ancak bu belgelerde yer alan bazı ifadeler, sıradan vatandaşlar tarafından kolayca anlaşılamayabilir. Bunlardan biri de “tapu durumu: tahsis” ibaresidir.
Bu yazıda “tapu durumu tahsis ne demek” sorusunun yanıtını, bu tür taşınmazların özelliklerini, alım-satım sürecindeki etkilerini ve hukuki boyutlarını tüm yönleriyle açıklıyoruz.
Tapuda “Tahsis” Ne Demek?
Tahsis kelime anlamıyla “tahsis etmek, belirli bir amaçla ayırmak” demektir. Tapuda tahsis ifadesi ise, bir taşınmazın belirli bir kişi, kurum veya amaç için geçici olarak kullanıma verilmesi anlamına gelir.
Yani taşınmaz mülkiyet hakkı devri yapılmadan, sadece kullanım hakkı verilmiştir.
Tahsisli Taşınmazlar Kimlere ve Ne Amaçla Verilir?
Tahsisli taşınmazlar genellikle:
- Kamu kurumlarına,
- Belediyelere,
- Vakıflara, derneklere,
- Kooperatiflere,
- Bireysel vatandaşlara (özellikle gecekondu bölgelerinde)
tahsis edilebilir. Tahsis amaçları arasında;
- Konut üretimi,
- Kamu hizmeti (okul, sağlık ocağı, ibadethane),
- Tarımsal üretim,
- Sosyal konut projeleri
yer alabilir.
Tapuda Tahsisli Olan Taşınmazların Özellikleri
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Mülkiyet | Devlete veya ilgili kamu kurumuna aittir. |
| Kullanım hakkı | Belirli kişi ya da kuruma tahsis edilmiştir. |
| Satışı | Doğrudan yapılamaz; önce mülkiyet devri gerekir. |
| Devir işlemleri | Çoğu zaman yasak veya sınırlıdır. |
| İmar planları | Genellikle tahsis amacına uygun düzenlenir. |
| Geçerlilik süresi | Belirli süreli veya süresiz olabilir. |
Tahsisli Taşınmaz ile Mülkiyet Arasındaki Fark Nedir?
| Kriter | Tahsisli Taşınmaz | Mülkiyetli Taşınmaz |
|---|---|---|
| Sahiplik | Kamuya aittir, kişi sadece kullanma hakkına sahiptir | Tapuda adı yazan kişi/kurum mal sahibidir |
| Satış Hakkı | Yok veya kısıtlı | Serbestçe satılabilir |
| İpotek/Kredi | Genellikle mümkün değildir | İpotek gösterilebilir, kredi alınabilir |
| Tapu Türü | Tahsis belgesi, bazen hisseli tapu | Kat mülkiyeti/kat irtifakı |
Tahsisli Tapu Nasıl Alınır?
Tahsisli tapular genellikle devletin veya belediyelerin yaptığı başvuru çağrılarıyla elde edilir. Süreç şu şekildedir:
- İlgili kurumun ilanı
- Başvuru dosyasının hazırlanması
- Kriterlerin sağlanması
- Kullanım hakkının tahsisi (süreli veya süresiz)
- Tahsis belgesinin düzenlenmesi
Bazı durumlarda tahsisli taşınmazlar, belirli bir süre sonra hak sahibine mülkiyet devri yapılarak tapulu hale getirilebilir.
Tahsisli Tapu Satılabilir mi?
Hayır. Tahsisli bir taşınmaz kişinin malı değildir, bu nedenle doğrudan satışı mümkün değildir. Ancak bazı istisnai durumlarda:
- Uzun süreli kullanım,
- Tahsis amacına uygun davranış,
- İlgili mevzuata göre hak sahipliği,
gibi durumlar varsa taşınmazın mülkiyetinin devri talep edilebilir. Bu gerçekleşirse satış hakkı doğar.
Tahsisli Taşınmazlar Üzerine Yapı Yapılabilir mi?
Bu, ilgili idarenin iznine bağlıdır. Genellikle tahsis amacı konut veya tarım ise;
- Gecekondu tarzı yapılar için tolerans tanınabilir,
- Ruhsatsız yapılaşmalar denetim altına alınabilir,
- Yapı izni alınmadan inşa edilen yapılar sonradan yıkılabilir veya ceza uygulanabilir.
Tahsisli Taşınmazların Dönüşümü: Mülkiyete Geçiş Mümkün mü?
Evet, bazı durumlarda mümkündür. Örneğin:
- 20 yıl ve üzeri süredir aynı kişiye tahsis edilmiş taşınmazlar,
- Gecekondu affı gibi özel kanunlar kapsamında,
- Belediyenin ya da ilgili bakanlığın kararıyla,
tahsisli taşınmazın mülkiyeti kişiye devredilebilir. Bu durumda kişi artık tam anlamıyla mal sahibi olur.
Tahsisli Taşınmazlarla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Satın alma işleminde tapu kaydını mutlaka kontrol edin.
- “Tahsis” ibaresi varsa, doğrudan alım yapılamayacağını bilin.
- İlgili belediyeden veya kadastro müdürlüğünden detaylı bilgi alın.
- Taşınmaz üzerindeki yapı yasal olmayabilir, araştırın.
- Tahsis süresi, amacı ve şartlarını içeren belgeyi inceleyin.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Tapuda “tahsis” yazıyorsa bu taşınmaz benim mi?
Hayır. Bu sadece kullanım hakkınız olduğunu gösterir, mal sahibi devlettir.
2. Tahsisli taşınmazı satabilir miyim?
Hayır. Önce mülkiyet size devredilmelidir.
3. Tahsisli arsa üzerine ev yapabilir miyim?
Yapı izni almanız şartıyla mümkündür, aksi takdirde kaçak yapı sayılır.
4. Tahsisli tapu banka kredisine uygun mu?
Genellikle hayır. Mülkiyet sizde olmadığı için kredi alınamaz.
5. Tahsisli tapu ne zaman tapuya dönüşür?
İlgili kurumun uygun görmesi ve şartların sağlanması halinde dönüşebilir.
6. Tahsisli taşınmazlar mirasla geçer mi?
Hayır. Kullanım hakkı kişiseldir, mirasla devredilmez.
Sonuç: Tahsisli Tapular Hakkında Bilinçli Olmak Önemli
“Tapu durumu tahsis ne demek?” sorusu, emlak alım-satımı ve gayrimenkul yatırımı yapmak isteyen herkesin mutlaka bilmesi gereken bir konudur.
Tahsisli taşınmazlar, mülkiyet hakkı doğurmadan sadece kullanım hakkı tanır. Dolayısıyla alım-satım, miras veya yapı izni gibi konularda sınırlamalar içerir.
Eğer bir taşınmazın tapu durumunda “tahsis” ibaresi varsa, mutlaka detaylı inceleme yapılmalı, gerekirse bir gayrimenkul hukuku uzmanına danışılmalıdır.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın