📌 1. Haklı Nedenle Fesih Nedir?
📌 Haklı nedenle fesih, işverenin veya işçinin, iş sözleşmesini derhal sona erdirmesine olanak tanıyan bir hukuki mekanizmadır.
✔ İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddeleri kapsamında düzenlenmiştir.
✔ Haklı nedenle fesihte ihbar süresi uygulanmaz.
✔ İşveren açısından haklı nedenler; sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık, zorlayıcı nedenler ve işçinin devamsızlığıdır.
🚨 Örnek: İşçi, iş yerinde hırsızlık yaparsa, işveren iş sözleşmesini haklı nedenle ve derhal feshedebilir.
📌 2. Haklı Nedenle Fesih Prosedürü Nasıl İşler?
📌 İşverenin veya işçinin haklı nedenle fesih yaparken izlemesi gereken prosedür şu adımlardan oluşur:
2.1. Fesih Sebebinin Belirlenmesi
✔ İşveren veya işçi, fesih kararını alırken yasal dayanakları incelemelidir.
✔ İş Kanunu’nun 24. maddesi (işçi açısından haklı nedenler) ve 25. maddesi (işveren açısından haklı nedenler) dikkate alınmalıdır.
🚨 Örnek: İşçi, maaşı uzun süre ödenmezse, İş Kanunu’nun 24. maddesi gereğince haklı nedenle fesih yapabilir.
2.2. Fesih İçin Yasal Sürelerin Kontrol Edilmesi
✔ İşveren, haklı nedenle fesih kararını sebebin öğrenildiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde vermelidir.
✔ Ancak, bu süre sebebin ortaya çıkmasından itibaren 1 yılı geçemez.
🚨 Örnek: İşveren, işçinin hırsızlık yaptığını 10 gün sonra fark ederse, fesih için 6 iş günü içinde harekete geçmelidir.
2.3. Savunma Alınması (İşveren İçin)
📌 İş Kanunu’nun 19. maddesine göre, işveren ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık nedeniyle fesih yaparken işçinin savunmasını almak zorundadır.
✔ İşçiye yazılı bir savunma talebi gönderilmeli ve belirli bir süre verilmelidir.
✔ İşçi savunma vermezse, tutanak tutulmalı ve noter aracılığıyla ihtarname gönderilmelidir.
🚨 Örnek: İşveren, bir işçiyi iş yerinde uygunsuz davranış nedeniyle çıkarmak istiyorsa, önce yazılı savunma almalıdır.
2.4. Fesih Bildiriminin Yazılı Olarak Yapılması
📌 Haklı nedenle fesih, yazılı olarak bildirilmelidir.
✔ İş sözleşmesi feshedildiğinde, fesih nedeni açıkça belirtilmelidir.
✔ İşçinin veya işverenin hangi maddeye dayanarak fesih yaptığı belirtilmelidir.
🚨 Örnek: İşveren, “İş Kanunu’nun 25/II maddesi kapsamında iş yerinde güveni kötüye kullanmanız nedeniyle iş akdiniz derhal feshedilmiştir.” şeklinde bir fesih yazısı hazırlamalıdır.
2.5. Fesih Bildiriminin İşçiye/İşverene Tebliği
✔ Fesih bildirimi noter aracılığıyla, iadeli taahhütlü mektupla veya elden imza karşılığı teslim edilmelidir.
✔ İşçi fesih bildirimini almayı reddederse, tutanak tutulmalıdır.
🚨 Örnek: İşveren, işçinin işten çıkarıldığını noter kanalıyla bildirirse, hukuki süreci güvence altına almış olur.
2.6. İşçinin Haklarının Ödenmesi
📌 Haklı nedenle fesihte işçinin kıdem ve diğer alacakları ödenmelidir.
| Ödeme Türü | İşveren Haklı Fesih Yaptığında | İşçi Haklı Fesih Yaptığında |
|---|---|---|
| Kıdem Tazminatı | Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışındaki durumlarda ödenir. | Evet, işçi haklı fesih yaparsa kıdem tazminatı alır. |
| İhbar Tazminatı | Hayır, haklı nedenle fesihte ihbar süresi uygulanmaz. | Hayır, işçi de ihbar tazminatı alamaz. |
| Kullanılmayan İzin Ücretleri | Evet, ödenmelidir. | Evet, ödenmelidir. |
| Fazla Mesai, Prim ve Ücret Alacakları | Evet, ödenmelidir. | Evet, ödenmelidir. |
🚨 Örnek: İşçi, maaşı 3 ay boyunca ödenmediği için işten ayrılırsa, kıdem tazminatını ve fazla mesai ücretlerini talep edebilir.
📌 3. Haklı Nedenle Fesihte Dikkat Edilmesi Gerekenler
📌 İşveren ve işçi, fesih sürecinde hukuki sorunlarla karşılaşmamak için şu hususlara dikkat etmelidir:
✔ Fesih nedeni yasal dayanağa uygun olmalıdır.
✔ İşveren, işçinin savunmasını almadan iş akdini feshetmemelidir.
✔ İşçi, haklı nedenle fesih yaparken noter aracılığıyla ihtarname göndermelidir.
✔ Tüm ödeme ve alacaklar zamanında hesaplanmalı ve ödenmelidir.
✔ Tazminatsız fesihlerde, fesih sebebi kesin olarak ispatlanabilmelidir.
🚨 Örnek: İşveren, işçiyi “performans düşüklüğü” nedeniyle işten çıkarıyorsa, haklı fesih değil “geçerli nedenli fesih” yapılmalıdır.
📌 4. Haklı Nedenle Fesih Sonrası Açılabilecek Davalar
📌 İşçi veya işveren, haklı nedenle fesih sürecinde mağduriyet yaşarsa, dava açma hakkına sahiptir:
✔ İşe iade davası (30 gün içinde açılmalıdır, ancak haklı fesihte işe iade genellikle mümkün değildir.)
✔ Kıdem tazminatı davası (İşçinin haklı feshi sonrası tazminat alamaması durumunda açılabilir.)
✔ İşçilik alacakları davası (Fazla mesai, yıllık izin ve maaş alacakları için açılabilir.)
✔ Haksız fesih tazminatı davası (İşveren, geçerli neden olmadan işçiyi çıkarırsa işçi dava açabilir.)
🚨 Örnek: İşçi, haksız yere “ahlak kurallarına aykırı davranış” iddiasıyla çıkarıldığını düşünüyorsa, tazminat davası açabilir.
📌 5. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Haklı nedenle fesih için yazılı bildirim zorunlu mu?
📌 Evet, fesih bildirimi mutlaka yazılı olmalı ve işçiye/işverene tebliğ edilmelidir.
🔹 Haklı nedenle fesihte işçi kıdem tazminatı alır mı?
📌 Evet, işçi haklı nedenle fesih yaparsa kıdem tazminatı alabilir.
🔹 İşveren haklı nedenle fesih yaparken ihbar süresi vermek zorunda mı?
📌 Hayır, haklı nedenle fesih derhal uygulanır.
Bir yanıt yazın