📌 1. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları Nedir?
📌 Çifte vergilendirme, aynı gelir veya kazanç üzerinden, farklı ülkelerde birden fazla kez vergi alınması durumudur.
✔ Özellikle uluslararası ticaret yapan, yurt dışında çalışan veya yabancı ülkede yatırımı olan kişiler için ciddi bir mali yük oluşturur.
✔ Bu sorunu önlemek amacıyla, ülkeler Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları (ÇVÖA) imzalar.
✔ Amaç, gelir ve kazançların adil biçimde vergilendirilmesi ve mükelleflerin aynı kazanç üzerinden iki kez vergi ödemesinin engellenmesidir.
🚨 Örnek:
Bir Türk vatandaşı Almanya’da çalışıyor ve Türkiye’de de kira geliri elde ediyorsa, aynı gelir hem Almanya hem Türkiye’de vergilendirilebilir. ÇVÖA ile bu gelir, sadece bir ülkede veya daha düşük oranda vergilendirilir.
📌 2. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Amacı
✔ Mükelleflerin aynı gelir için iki farklı ülkede vergi ödemesini önlemek
✔ Uluslararası ticareti ve yatırımları teşvik etmek
✔ Vergi kaçakçılığını ve vergiden kaçınmayı engellemek
✔ Vergi belirsizliklerini ortadan kaldırmak
🚨 Örnek:
Bir Türk şirketi, İngiltere’den danışmanlık hizmeti alıyorsa, İngiltere’de kesilen vergi Türkiye’de mahsup edilerek tekrar vergilendirmenin önüne geçilebilir.
📌 3. Türkiye’nin Taraf Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları
📌 Türkiye, Ocak 2025 itibarıyla 90’dan fazla ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması imzalamıştır.
✔ Bu anlaşmaların listesi, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) web sitesinde yer almaktadır.
| Ülke | Anlaşmanın Yürürlük Tarihi |
|---|---|
| Almanya | 01.01.2011 |
| Fransa | 01.01.1990 |
| Hollanda | 01.01.1988 |
| ABD | 01.01.1998 |
| İngiltere | 01.01.1989 |
| Azerbaycan | 01.01.2000 |
| Rusya | 01.01.1998 |
| Çin | 01.01.1998 |
| İtalya | 01.01.1994 |
| Gürcistan | 01.01.2004 |
🚨 Tam Liste İçin: Gelir İdaresi Başkanlığı – ÇVÖA Listesi
📌 4. Çifte Vergilendirme Nasıl Önlenir?
📌 Çifte vergilendirme anlaşmaları kapsamında genellikle iki yöntem uygulanır:
| Yöntem | Açıklama |
|---|---|
| Vergiden İstisna Yöntemi | Gelir, sadece gelirin elde edildiği ülkede vergilendirilir. Diğer ülke bu geliri vergiden muaf tutar. |
| Mahsup Yöntemi | Gelir, her iki ülkede vergilendirilir ancak gelirin elde edildiği ülkede ödenen vergi, diğer ülkenin alacağı vergiden mahsup edilir (düşülür). |
🚨 Örnek:
Bir Türk vatandaşı İngiltere’de çalışıyor ve orada gelir vergisi ödüyorsa, Türkiye’de bu gelir beyan edilirken İngiltere’de ödenen vergi Türkiye’deki vergiden mahsup edilebilir.
📌 5. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarından Yararlanmak İçin Gereken Belgeler
| Belge | Açıklama |
|---|---|
| Mukimlik Belgesi (İkametgah Belgesi) | Gelirin elde edildiği ülkede mukim (ikamet eden) olunduğuna dair belge. |
| Vergi Kesintisini Gösteren Belgeler | Kaynak ülkede yapılan vergi kesintilerini gösteren resmi belgeler. |
| Dilekçe | ÇVÖA kapsamında mahsup veya istisna talebini içeren dilekçe. |
🚨 Örnek:
Almanya’da çalışan bir Türk vatandaşı, ÇVÖA’dan yararlanmak için Almanya’dan alınan mukimlik belgesini Türkiye’de vergi dairesine sunmalıdır.
📌 6. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının Uygulama Alanları
✔ Gelir Vergisi
✔ Kurumlar Vergisi
✔ Temettü (Kar Payı) Ödemeleri
✔ Faiz Gelirleri
✔ Gayrimaddi Hak Bedelleri (Royalty)
✔ Ücret, Maaş ve Serbest Meslek Kazançları
🚨 Örnek:
Bir Türk yatırımcı, yurt dışındaki iştirakten temettü (kar payı) alıyorsa, bu gelir hem o ülkede hem Türkiye’de vergilendirilebilir. ÇVÖA kapsamında sadece birinde vergiye tabi tutulabilir veya mahsup yapılır.
📌 7. Örnek Senaryo
Senaryo:
✔ Ahmet Bey, Türkiye vatandaşı olup Hollanda’da çalışmaktadır.
✔ Hem Hollanda’da maaşından gelir vergisi kesilmekte hem de Türkiye’de bu geliri beyan etmek zorunda kalmaktadır.
✔ Türkiye-Hollanda Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması sayesinde, Ahmet Bey Hollanda’da ödediği vergiyi Türkiye’de mahsup ederek iki kez vergi ödemekten kurtulmuştur.
📌 8. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Türkiye kaç ülke ile çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması imzalamıştır?
📌 Ocak 2025 itibarıyla 90’dan fazla ülke ile anlaşma imzalanmıştır.
🔹 Yurt dışında çalışıyorum, Türkiye’de vergi ödeyecek miyim?
📌 ÇVÖA kapsamında, çalıştığınız ülkede vergi ödüyorsanız, Türkiye’de mahsup yapılabilir.
🔹 Mukimlik belgesi nedir?
📌 Gelir elde edilen ülkede ikamet edildiğini gösteren, vergi dairesinden alınan belgedir.
🔹 Çifte vergilendirmeyi önleme başvurusu nereye yapılır?
📌 Türkiye’de bağlı olduğunuz vergi dairesine başvurulur.
🔹 Türkiye-ABD arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması var mı?
📌 Evet, 1998 yılından beri yürürlüktedir.
Bir yanıt yazın